Jak w domu

Kiedy rozprawiamy o prawie własności do zajmowanego lokum to trzeba zaznaczyć, że w Polsce, nie zawsze nieruchomość jest w pełni własnością rodziny w niej rezydującej (z powodów oczywistych pomijamy kwestie najmu na wolnym rynku).

1. Spółdzielnie mieszkaniowe

Jako relikt po wcześniejszym systemie (czyli po socjalizmie) zostały nam takie instytucje jak spółdzielnie mieszkaniowe. Obiekty mieszkalne należące do nich zamieszkuje w RP ogromna liczba ludności. Aby była jasność to mieszkanie spółdzielcze nie może być tak zaprawdę osobistą własnością lokatora co wynika z tego iż w takim samym stopniu budynek jak również grunt, na którym jest postawiony jest własnością spółdzielni, a najemca zajmuje jeden z wielu lokali w takim budynku. Możliwe natomiast jest wydzielenie takiego lokalu jako „spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu”, które podciąga się do kategorii ograniczonych praw rzeczowych. Taką odmianę formy własności wprowadziła do naszego systemu prawnego „Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych” z 15.12.2000 r. Jednakże już od 31 lipca 2007 roku nie można ustanowić spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, za to prawo to w dalszym ciągu przysługuje obywatelom, na rzecz których było wcześniej ustanowione. Daje ono możliwość np. założenia księgi wieczystej, komercyjnego wynajmu mieszkania, dokonania darowizny czy sprzedaży. Lokator dysponujący takim prawem zobowiązany jest do wnoszenia na konto spółdzielni składek eksploatacyjnych, a także na wkład budowlany (współudział w utrzymaniu domu).

2. Wspólnoty mieszkaniowe

Kolejną odmianą własności mieszkania w Polsce jest wspólnota mieszkaniowa. Wspólnotę mieszkaniową stanowi grupa posiadaczy, do których należy określony dom wielorodzinny. Określenie wspólnoty mieszkaniowej ukonstytuowała „Ustawa o własności lokali” z 24 czerwca 1994 roku po to żeby uporządkować stosunki legislacyjne obiektów posiadających szerszą liczbę posiadaczy (np. kamienice, apartamentowce). Właściciel takiego lokalu nie jest rzecz jasna właścicielem całego obiektu, takie uprawnienie należy do wszystkich współposiadaczy – ale ma większe uprawnienia niż członek spółdzielni. Pod licznymi względami wspólnota mieszkaniowa jest podobna do spółki prawa handlowego bo posiada na przykład własny zarząd. Każdy z członków wspólnoty mieszkaniowej uczestniczyć musi w takim samym stopniu w opłatach dotyczących eksploatacji obiektu.

3. Towarzystwa budownictwa społecznego

Na koniec mamy również towarzystwa budownictwa społecznego. Są to twory utworzone „Ustawą o niektórych formach popierania budownictwa” z 26 listopada 1995 roku. Ich ustawowym zadaniem jest przede wszystkim budowa lokali mieszkalnych wynajmowanych ludziom o małych zarobkach. W praktyce jest to najmniej popularna forma własności nieruchomości w Polsce.